وقتی دهان می‌تواند قاتل قلب باشد

به گزارش ایسنا، بیماری لثه و عفونت‌های دهان می‌توانند باعث التهاب شوند، باکتری‌های مضر را به جریان خون راه دهند و در موارد شدید، حتی منجر به عفونت مستقیم بافت قلب شوند. این اثرات در کنار هم می‌توانند به بیماری‌های قلبی عروقی جدی و گاهی تهدیدکننده زندگی منجر شوند.

به نقل از اس‌اف، در مرکز این ارتباط، پریودنتیت قرار دارد که نوعی شدید از بیماری لثه که در اثر تجمع طولانی مدت پلاک و بهداشت نامناسب دهان و دندان ایجاد می‌شود. در صورت عدم درمان، پلاک بافت لثه را تحریک و ملتهب می‌کند و در نهایت باعث عقب‌نشینی و تخریب آن می‌شود.

این تجزیه به باکتری‌های دهان دسترسی آسان‌تری به جریان خون می‌دهد. اقدامات روزمره مانند مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و عدم مراجعه به دندانپزشکی می‌تواند مسیری را برای عبور این میکروب‌ها در بدن فراهم کند.

باکتری‌های خاصی می‌توانند به لایه درون رگی، پوشش داخلی رگ‌های خونی، متصل شوند. این امر مانع عروقی را مختل می‌کند و گسترش عفونت در سراسر بدن، از جمله به اندام‌های حیاتی را آسان‌تر می‌کند. در موارد شدید، این می‌تواند منجر به نارسایی اندام‌ها یا حتی مرگ شود.

التهاب و عفونت

التهاب سیستمیک یکی از راه‌های اصلی است که سلامت دهان و دندان بر سلامت قلب تأثیر می‌گذارد. پریودنتیت مزمن باعث ایجاد یک پاسخ ایمنی طولانی مدت می‌شود و سطح نشانگرهای التهابی کلیدی مانند پروتئین واکنشی سی و سیتوکین‌ها را افزایش می‌دهد.

این مولکول‌ها می‌توانند به پوشش رگ‌های خونی آسیب رسانده و در ایجاد تصلب شرایین نقش داشته باشند. گرفتگی عروق وضعیتی است که در آن شریان‌ها تنگ می‌شود، فشار خون بالا می‌رود و خطر حملات قلبی و سکته مغزی به طرز چشمگیری افزایش می‌یابد.

التهاب اکنون نه تنها به عنوان یک علامت بیماری قلبی عروقی، بلکه به عنوان نیروی محرکه آن نیز شناخته می‌شود. همین موضوع مراقبت از دهان و دندان را از یک نگرانی مربوط به زیبایی به یک جنبه حیاتی در پیشگیری از بیماری‌های قلبی ارتقا می‌دهد.

بهداشت دهان و دندان ضعیف همچنین می‌تواند خطر ابتلا به اندوکاردیت عفونی (IE)، یک عفونت جدی در پوشش داخلی قلب یا دریچه‌ها را افزایش دهد. این وضعیت معمولا زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌های دهانی وارد جریان خون شده و در نواحی آسیب‌دیده قلب ساکن می‌شوند.

افرادی که از قبل ناهنجاری‌های دریچه‌ای، دریچه‌های مصنوعی یا نقص‌های مادرزادی قلب دارند، آسیب‌پذیرتر هستند. برای بیمارانی که دریچه‌های مصنوعی یا بیماری‌های قلبی خاصی دارند، دندانپزشکان حتی ممکن است قبل از انجام اقدامات خاص، آنتی‌بیوتیک تجویز کنند تا خطر ابتلا به اندوکاردیت عفونی را به حداقل برسانند. اندوکاردیت عفونی نیاز به درمان طولانی مدت با آنتی‌بیوتیک یا در برخی موارد، جراحی دارد.

مطالعات اپیدمیولوژیک از این ارتباط دهانی-قلبی پشتیبانی می‌کنند. افراد مبتلا به بیماری لثه به طور قابل توجهی بیشتر در معرض ابتلا به بیماری قلبی هستند. در حالی که این مطالعات همیشه نمی‌توانند علت مستقیم این ارتباط را اثبات کنند، این ارتباط حتی پس از در نظر گرفتن عوامل خطر مشترک مانند سیگار کشیدن، دیابت و رژیم غذایی نامناسب قوی است.

یک مطالعه نشان داد که افراد مبتلا به پریودنتیت در مقایسه با افرادی که لثه‌های سالمی دارند، تا دو برابر بیشتر در معرض ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب هستند. مطالعات دیگر به اثر «شدت بیماری» اشاره می‌کنند. هرچه بیماری لثه شدیدتر باشد، خطر بیماری‌های قلبی عروقی بیشتر است.

میکروبیوم دهان

سیگار کشیدن، رژیم‌های غذایی ناسالم، مصرف بیش از حد الکل و دیابت، همگی در سلامت ضعیف دهان و دندان و بیماری قلبی نقش دارند. تنباکو بافت لثه را تضعیف کرده و عملکرد سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند. الکل می‌تواند دهان را خشک کرده و میکروبیوم دهان را مختل کند. و دیابت کنترل نشده، گردش خون را مختل کرده و روند بهبودی را کند می‌کند و بیماری‌های پریودنتال و قلبی عروقی را بدتر می‌کند.

تحقیقات نوظهور همچنین نشان می‌دهد که بهداشت دهان و دندان ممکن است از طریق تغییرات در میکروبیوم بدن بر سلامت قلب تأثیر بگذارد. دهانی که به خوبی نگهداری نشود، به باکتری‌های مضر اجازه می‌دهد تا بر میکروب‌های مفید غلبه کنند. این می‌تواند عملکرد سیستم ایمنی را مختل کرده و به التهاب مزمن و تصلب شرایین کمک کند.

چگونه سلامت دهان و دندان ممکن است با سلامت قلب و مغز مرتبط باشد؟ به طور واضح، بهداشت خوب دندان به تنهایی خطر بیماری قلبی را از بین نمی‌برد. ژنتیک، رژیم غذایی، ورزش و بیماری‌های زمینه‌ای همگی نقش‌های حیاتی ایفا می‌کنند. اما حفظ سلامت دهان و دندان یک بخش ساده، مؤثر و اغلب نادیده گرفته شده از مراقبت‌های بهداشتی پیشگیرانه است. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم، مراجعه منظم به دندانپزشک و درمان سریع بیماری لثه، همگی می‌توانند خطر عوارض سیستمیک را کاهش دهند.

متخصصان قلب تشویق می‌شوند که در مورد سلامت دهان و دندان سوال کنند و دندانپزشکان نیز ترغیب می‌شوند که عوامل خطر قلبی عروقی را در طول معاینات در نظر بگیرند. این رویکرد یکپارچه می‌تواند منجر به تشخیص زودهنگام، مراقبت شخصی‌تر و نتایج بلندمدت بهتر برای بیماران شود.

دهان چیزی فراتر از آغاز سیستم گوارش است و نقش حیاتی در سلامت کلی ایفا می‌کند. ارتباط بین سلامت دهان و دندان و بیماری قلبی، لزوم توجه به مراقبت از دهان و دندان را به عنوان بخش اساسی پزشکی پیشگیرانه نشان می‌دهد. با تقویت عادات خوب، افراد می‌توانند نه تنها از زیبایی لبخند خود محافظت کنند، بلکه از قلب خود نیز مراقبت  کنند.